Familia esteriotipoak
Nire blogeko atal honetan, poemen bidez, hausnarketa ezberdinak egin nahi ditut gizarteak familiak nola hautematen dituen azaltzeko. Literatura-lan hauen bidez, familia tradizionalaren inguruko estereotipoei buruzko hausnarketa egitera gonbidatu nahi dut, eta familia-egituren aniztasuna nabarmendu, maitasuna eta zaintza familia bat definitzen dutenak direla erakutsiz, bere forma edo konposiziotik haratago.
Gabriela Mistralen "Caricia, o Madre Mia" olerkiak amatasunaren oso irudi tipikoa erakusten du: ama maitekorra, arretatsua eta semea zaintzeko beti prest dagoena. Olerkian zehar, amaren baldintzarik gabeko maitasuna nabarmentzen da, bere bizitzako eginkizun bakarra babestea eta maitasuna ematea izango balitz bezala.
Poema honek denbora luzez existitu den estereotipo bat islatzen du: ama batek perfektua eta pazientzia izan behar duela eta beti bere seme-alabentzat eskuragarri egon behar duela. Gizarteak erakutsi digu "ama on" bat dela bere familiagatik sakrifikatzen dena eta bere seme-alabak beste ezeren aurretik jartzen dituena, baita bere buruaren aurrean ere.
Baina bidezkoa al da beti amengandik hau espero izatea? Pertsona guztiek dute atseden hartzeko, huts egiteko eta beren buruarengan pentsatzeko eskubidea. Ama izateak ez du esan nahi pertsona izateari utzi behar zaionik, eta estereotipo horien ondorioz, emakume askok presioa senti dezakete, errealitatean oso zaila den zeregina betetzeagatik.
Storniren poemak pentsarazten dit amatasuna nola ikusten dugun gaur egun ere. Oraindik espero dugu amak perfektuak izatea eta denbora guztian prest egotea? Edo benetako pertsona gisa ikusten has gaitezke, beren emozio eta behar propioekin?
Mi padre
José Pedroniren "Mi padre" poema aztertu ondoren, nire ustez, aitaren estereotipo tradizionala gizon indartsu eta langile gisa islatzen du, eta bere kezka nagusia familiarentzat hornitzea da. Poema honen aita gizon serioa da, eguzkitik eguzkira lan egiten duena, bere emozioetatik asko erakutsi gabe. Bere esku gogorrek eta esfortzuak markatutako aurpegiak hornitzaile rola betetzeko bizi den gizon bati buruz hitz egiten digute, baina oso gutxitan agertzen du bere maitasuna edo zaurgarritasuna.
Aitaren estereotipo hori, familiaren oinarri ekonomiko gisa, etengabea izan da gizarte askotan. Aita izaki isil eta erresistentea izatea espero da, ahuleziarik erakutsiko ez duena eta emozionalki higatuko ez dena. Hala ere, poema hau irakurtzean, aita iragazki honen bidez bakarrik ikusten jarraitzen ote dugun galdetzen diot neure buruari. Zer gertatzen da estereotipo honekin bat ez datozen gurasoekin? Beren emozioak partekatu eta seme-alaben bizitzan modu hurbilagoan parte hartu nahi duten gurasoekin?
Gaur egun, estereotipo hori pixkanaka aldatzen ari da. Gero eta gizon gehiagok bilatzen dute familia-bizitza hornitzaile rolarekin orekatzea eta emozionalki hurbilagoak izatea. Poema hori aztertu ondoren, konturatzen naiz oraindik ere oso itxaropen zurrunak daudela aita nolakoa izan behar den jakiteko, baina garrantzitsua da onartzea gurasoek ere langile nekaezinak izateko eskubidea dutela; halaber, norberaren sentimenduak eta nahiak dituzten gizakiak dira.
Nire ondorioa
Zergatik mantendu behar dira familia mota bakarra sustatzen duten gizartearen estereotipoak, aita, ama eta seme-alabak dituena? Historian zehar, eredu hori izan da gehien onartu eta sustatu dena, baina errealitatea askoz ere anitzagoa da. Familiak oso desberdinak izan daitezke beren artean, eta bakoitzak bere egitura eta dinamika du. Zergatik ez onartu beste familia-bizikidetza mota batzuk, hala nola bi amak, bi aitak edo ama edo aita bakar batek osatutakoak? Egitura horietako bakoitza maitasunezkoa, errespetuzkoa eta haurrei ingurune osasungarri eta segurua eskaintzeko gai izan daiteke.
Beharrezkoa da alde batera uztea familia bat izateko modu "zuzen" bakarra dagoela. Arruntean edo tradizionalean zentratu beharrean, familia bat osatzeko dauden aukera amaigabeetan jarri behar dugu arreta. Familia-ereduen aniztasunak pertsonen eta haien esperientzien aniztasuna islatzen du, eta modu horiek guztiek merezi dute berdin aintzatestea eta balioestea. Estereotipoak apurtzean, familiaren kontzepzio zaharkitua desafiatzeaz gain, gizarte inklusiboago, errespetuzkoago eta pluralago baterako atea irekitzen ari gara, gizabanako eta familia bakoitzak bere lekua aurki dezan, epaitua izateko beldurrik gabe.
Añadir comentario
Comentarios